Διαγραφή οφειλών προς τον e-ΕΦΚΑ με αίτηση – Ποιες κατηγορίες καλύπτει η νέα δεκαετής παραγραφή

Μια σημαντική «ανάσα» για χιλιάδες ασφαλισμένους και οφειλέτες του e-ΕΦΚΑ φέρνει η εφαρμογή της δεκαετούς παραγραφής για μη βεβαιωμένες οφειλές, η οποία αντικαθιστά τη 20ετία που ίσχυε έως πρόσφατα.

Η νέα ρύθμιση, η οποία θεσπίστηκε με τον ν. 4997/2022 και εξειδικεύτηκε με τις σχετικές εγκυκλίους του Φορέα, προβλέπει ότι ο ΕΦΚΑ έχει πλέον περιορισμένο χρονικό περιθώριο 10 ετών για να βεβαιώσει και να εισπράξει απαιτήσεις από ασφαλιστικές εισφορές που δεν έχουν καταβληθεί.

Η αλλαγή αυτή απαλλάσσει πολλούς ασφαλισμένους από «παγωμένα» χρέη δεκαετιών και ξεμπλοκάρει χιλιάδες αιτήσεις συνταξιοδότησης, κυρίως για ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και αυτοαπασχολούμενους που οφείλουν παλαιές εισφορές.

Πώς γίνεται η παραγραφή

Σύμφωνα με το νέο καθεστώς, ο ΕΦΚΑ διαθέτει δέκα χρόνια για να βεβαιώσει μια οφειλή. Αν μέσα σε αυτό το διάστημα δεν υπάρξει κοινοποίηση ή ειδοποίηση προς τον ασφαλισμένο, η οφειλή παραγράφεται αυτοδικαίως.

Από 1η Ιανουαρίου 2027, ο χρόνος αυτός θα μειωθεί περαιτέρω στα πέντε χρόνια, ώστε να εναρμονιστεί με το πλαίσιο που ισχύει για τη φορολογική διοίκηση.

Η παραγραφή ξεκινά την 1η Ιανουαρίου του έτους που ακολουθεί τη χρονιά κατά την οποία παρασχέθηκε η εργασία ή η υπηρεσία.

Αν περάσουν 10 χρόνια χωρίς καμία ειδοποίηση, η απαίτηση θεωρείται παραγεγραμμένη. Ωστόσο, η διαδικασία δεν είναι αυτόματη: απαιτείται αίτηση του οφειλέτη προς τον ΕΦΚΑ.

Υποβολή αίτησης – Βήμα προς βήμα

Για τους μη μισθωτούς ασφαλισμένους (πρώην ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, ΤΣΜΕΔΕ κ.ά.), ο έλεγχος παραγραφής πραγματοποιείται μόνο μετά από αίτηση του ασφαλισμένου, ο οποίος αποδέχεται ότι ο χρόνος ασφάλισης που αντιστοιχεί στην παραγεγραμμένη οφειλή δεν θα υπολογιστεί για τη συνταξιοδότησή του.

Η αίτηση υποβάλλεται στις κατά τόπον αρμόδιες Διευθύνσεις e-ΕΦΚΑ, κατόπιν ηλεκτρονικού ραντεβού μέσω της πλατφόρμας του e-ΕΦΚΑ ή του gov.gr.

Ο ασφαλισμένος συνδέεται με τους κωδικούς Taxisnet, επιλέγει το υποκατάστημα και το τμήμα, και κλείνει το πρώτο διαθέσιμο ραντεβού για εξυπηρέτηση.

Για οφειλές εργοδοτών από απασχόληση μισθωτών (πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ), η διαδικασία γίνεται επίσης μέσω ραντεβού στον e-ΕΦΚΑ, έως ότου ολοκληρωθεί η ανάπτυξη νέου συστήματος αυτόματης μαζικής παραγραφής.

Κατ’ εξαίρεση, για τη χορήγηση ασφαλιστικής ενημερότητας σε μεταβιβάσεις ακινήτων, οι ενδιαφερόμενοι απευθύνονται απευθείας στο ΚΕΑΟ.

Ποιοι ωφελούνται

Η παραγραφή αφορά όλες τις κατηγορίες οφειλετών: εργοδότες, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες.

Οι μισθωτοί εργαζόμενοι δεν θίγονται, καθώς η ασφάλιση που αντιστοιχεί σε παραγεγραμμένες εργοδοτικές οφειλές εξακολουθεί να τους αναγνωρίζεται.

Επιπλέον, οι αυτοαπασχολούμενοι μπορούν —αν το επιθυμούν— να εξοφλήσουν μέρος των παραγεγραμμένων ετών, ώστε να τα αναγνωρίσουν ως ασφαλιστικό χρόνο για συνταξιοδότηση.

Παράλληλα, προβλέπεται ειδική μέριμνα για όσους έχουν ρυθμίσει οφειλές παλαιότερες της δεκαετίας: το παραγεγραμμένο ποσό διαγράφεται από τη ρύθμιση, ενώ τα ποσά που έχουν ήδη πληρωθεί καλύπτουν την υπόλοιπη οφειλή.

Παραδείγματα

Παράδειγμα 1:

Αυτοαπασχολούμενος που χρωστά εισφορές για τα έτη 2002-2011, χωρίς να του έχει κοινοποιηθεί βεβαίωση οφειλής, δικαιούται να ζητήσει παραγραφή.

Αν χρειάζεται πέντε επιπλέον έτη για σύνταξη, μπορεί να επιλέξει να πληρώσει μόνο αυτά τα πέντε, αναγνωρίζοντας αντίστοιχα ασφαλιστικό χρόνο.

Παράδειγμα 2:

Οφειλή του 2008 που βεβαιώθηκε το 2019 και ρυθμίστηκε, θεωρείται πλέον παραγεγραμμένη. Ο ασφαλισμένος μπορεί να ζητήσει διακοπή της ρύθμισης και διαγραφή της υπολειπόμενης οφειλής ή να συνεχίσει την εξόφληση για να αναγνωρίσει τον ασφαλιστικό χρόνο.

Πώς διακόπτεται η παραγραφή

Η παραγραφή διακόπτεται κάθε φορά που ο ΕΦΚΑ ή το ΚΕΑΟ ενημερώνουν τον ασφαλισμένο για την ύπαρξη οφειλής, με οποιονδήποτε τρόπο:

• μέσω επιστολής ή ηλεκτρονικής ειδοποίησης, μέσω επίδοσης από δικαστικό επιμελητή,

• ή μέσω διοικητικής ενέργειας όπως κατάσχεση ή πλειστηριασμός.

Από τη στιγμή της ειδοποίησης, η δεκαετία ξεκινά εκ νέου.

Ο στόχος της μεταρρύθμισης

Η μείωση του χρόνου παραγραφής δεν αποσκοπεί στη διαγραφή οφειλών, αλλά στην αποκατάσταση της ασφάλειας δικαίου και της οικονομικής συνέπειας του συστήματος.

Όπως τονίζει το υπουργείο Εργασίας, «οι ασφαλισμένοι πρέπει να γνωρίζουν με σαφήνεια ποιες είναι οι οφειλές τους, ενώ ο ΕΦΚΑ οφείλει να κινείται εντός εύλογων χρονικών ορίων για τη βεβαίωση και την είσπραξή τους».

Με την αλλαγή αυτή, η Ελλάδα προσαρμόζεται στα ευρωπαϊκά πρότυπα, αποτρέποντας την υπερσυσσώρευση ανείσπρακτων οφειλών, αλλά και δίνοντας τη δυνατότητα σε χιλιάδες επαγγελματίες να τακτοποιήσουν την ασφαλιστική τους εικόνα και να προχωρήσουν στη συνταξιοδότησή τους χωρίς εμπόδια.